Αλήθεια,
μια ταυτοποίηση, ένα μικρό κασόνι, μια σύντομη λειτουργία, ένας επικήδειος και μια ταφή, μπορούν να σβήσουν για πάντα από τη μνήμη μας τα πρόσωπα που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, τα πρόσωπα που στερηθήκαμε όλα αυτά τα χρόνια;
Η ταυτοποίηση δεν μπορεί να σβήσει τα όσα η μνήμη έχει χαράξει μέσα μας βαθιά.
Ποιος μπορεί να μας ξεριζώσει την αγωνία, τον πόνο, το μαρτύριο που κουβαλούμε όλα αυτά τα χρόνια;
Εμείς, οι συγγενείς των αγνοουμένων, τριακόσιες εξήντα πέντε μέρες το χρόνο θυμόμαστε. Δεν χρειαζόμαστε σειρήνες για να μην ξεχάσουμε. Ζούμε καθημερινά ένα δράμα. Καθημερινά σηκώνουμε τον δικό μας Σταυρό και ζούμε με ένα αναπάντητο
ΓΙΑΤΙ;
Της μνήμης μας η υπομονή
ψάχνει
σκαλίζει
αναζητεί
διερωτάται
γιατί;
[…] Το ψάξιμο κράτησε αρκετές μέρες. Βδομάδες θα έλεγα. Βλέπετε, πέρασε σχεδόν μισός αιώνας και οι άνθρωποι, συνήθως, ξεχνούν ή φεύγουν.
- Εδώ, φώναξε ένας από την ομάδα των ειδικών.
Τρέξαμε κοντά του. Είχε δίκιο. Δίπλα από ένα εφήμερο ρυάκι και σε βάθος μόλις 0,10μ. εντόπισε σκελετικά κατάλοιπα. Νιώθαμε τυχεροί για την ανακάλυψή μας, αλλά και αγωνία και πόνο, γνωρίζοντας το τι θα ακολουθούσε.
Αρχίσαμε να αφαιρούμε το χώμα με μεγάλη προσοχή, με σκοπό τον εντοπισμό περισσότερων οστών. Αυτό δεν άργησε να γίνει, αφού περισσότερα οστά με ανατομική διάταξη άρχισαν να αποκαλύπτονται. Σε βάθος 1,7μ. από την επιφάνεια του εδάφους αποκαλύφθηκε ο τάφος. Επρόκειτο για μια ομαδική ταφή 16 ατόμων, τα σκελετικά κατάλοιπα των οποίων βρίσκονταν μερικώς τοποθετημένα ο ένας πάνω στον άλλο.
Στον τάφο, εκτός από τα λείψανα των δολοφονηθέντων, βρίσκονταν και τα προσωπικά τους αντικείμενα. Ένα πορτοφόλι, μια βέρα, φυσίγγια, ρουχισμός…
Ίσως και κάποιες φωτογραφίες των αγαπημένων τους προσώπων ή ένα γράμμα από τη μητέρα, από τη σύζυγο, από την αγαπημένη∙ αντικείμενα τα οποία δεν άντεξαν στο χρόνο…
Ένα κρύο αεράκι φύσηξε μεμιάς και τα χλωμά φύλλα των λιγοστών δέντρων έπεσαν νεκρά. Ασυνήθιστο ρίγος διαπέρασε αμέσως το μουδιασμένο και ακίνητο κορμί μου. Ένιωσα το ανατρίχιασμα να αγγίζει τα βάθη της ψυχής μου και τα δάκρυα δεν άργησαν.
[…]
